Radziecki brezentowy pokrowiec wz. 1955 na małą łopatkę piechoty –МПЛ 50 (łopatkę ta nazywa się także małą łopatka saperską (МСЛ 50) – chociaż z saperami i wojskami inżynieryjnymi ma ona najmniej wspólnego) został wprowadzony do wyposażenia żołnierzy i sierżantów Armii Radzieckiej oraz marynarzy i sierżantów Marynarki Wojennej (morskiej piechoty) ZSRR rozkazem Ministra Obrony Związku Radzieckiego nr 120 z 4. sierpnia 1956 roku.

Pokrowiec wz. 1955 zastąpił a właściwie znormalizowała i uporządkowała, różnorodność i ogromną ilość typów, odmian i wzorów pokrowców na łopatki piechoty jakie były używane w czasie II wojny światowej i długo po niej w Armii Czerwonej i Armii Radzieckiej.

Do 1954 roku produkowano i używano około siedmiu rodzajów pokrowców, brezentowych, skórzanych i bawełnianych, w niezliczonej ilości kolorów i sposobów wykonania.
Pokrowce te były przystosowane do kilku używanych wtedy wzorów łopatek piechoty. Pokrowce sprzed 1955 roku pasowały do łopatek wzorów „carskich” – wz. 15 i wz. 16, dostosowane były także do łopatek sowieckich – wz. 1940 i wz. 1942, oraz do wszelkiej maści „zdobycznych" łopatek piechoty.

Pokrowiec wz. 1955 na łopatkę piechoty nie wiedzieć dlaczego pojawiać zaczął się w jednostkach liniowych i szkolnych Armii Radzieckiej i morskiej piechoty WMF bardzo późno, bo dopiero na początku lat osiemdziesiątych.
Do tego czasu wykorzystywano ogromne zapasy (i zapewne dlatego pokrowiec wz. 1955 trafiał do jednostek po resursie zapasów pokrowców wcześniejszych modeli) pokrowców tzw. modeli wojennych. Wszystkie te „wojenne modele” różniły się od pokrowca wz. 1955 głownie, sposobem wkładania do nich łopatki – w modelach wcześniejszych łopatkę wkładało się do pokrowca zawsze od góry i zmykało, zabezpieczało na kilkanaście sposobów (guzik, pasek, kołek).
W modelu wz. 1955 łopatkę możemy włożyć do pokrowca zawsze tylko od dołu i mocujemy skórzanym lub skóropodobnym paskiem opinając go na oplocie blachy łopatki na drewnianym trzonku.

Każdemu żołnierzowi i sierżantowi piechoty (później piechoty zmotoryzowanej) oraz marynarzowi i sierżantowi batalionu desantowego morskiej piechoty - o ile stanowisko tego wymagało - wydawano brezentowy pokrowiec wz. 1955 razem łopatką piechoty do noszenia tylko z resztą oporządzenia wz. 1955 i 1963.

Pokrowiec wz. 1955 w drużynie piechoty zmotoryzowanej i drużynie batalionu desantowego morskiej piechoty otrzymywali:

* strzelec, strzelec sanitariusz, strzelec radiotelegrafista,
* strzelec wyborowy,
* strzelec i amunicyjny ręcznego karabinu maszynowego,
* strzelec i amunicyjny RPG

Pokrowce wz. 1955 i łopatki piechoty były wydawane także zwiadowcom z batalionów rozpoznawczych zmotoryzowanych i pancernych pułków i dywizji Armii Radzieckiej, oraz żołnierzom batalionów rozpoznawczych morskiej piechoty.

Rodzaje brezentowych pokrowców wz. 1955 na małą łopatkę piechoty jakie były używane w Armii Radzieckiej i WMF do roku 1991 przedstawia tabela poniżej.

Radziecki brezentowy/parciany pokrowiec wz. 1955 na małą łopatkę piechoty
Brezentowy pokrowiec wz. 1955 na łopatkę piechoty –z ciemnego brezentu Pokrowiec o wymiarach ok. 230x200 mm wykonany jest z grubego brezentu (płótna parcianego) w kolorze musztardowym. Łopatkę piechoty wkłada się do niego „od dołu” Zapięcie pokrowca jest wykonane z paska skórzanego lub paska wykonanego ze sztucznej skory. Paski są barwione na kolor czarny lub brązowy który zapina się jak w tradycyjnym pasku na dziurki. Z tyłu pokrowiec wz.1955 ma naszyte dwa parciane paski (uszy) w kolorze rosyjskiego khaki (musztardowym) który służy do przytroczenia pokrowca do pasa. Wewnątrz pokrowca wszyto parciany pasek w kolorze musztardowym, który tworzy szlufkę do przełożenia skórzanego lub skóropodobnego paska zapinającego pokrowiec. Łopatkę w pokrowcu, regulaminowo, przenosi się przytroczoną za szlufki do pasa głównego z tyłu z prawej strony.
Brezentowy pokrowiec wz. 1955 na łopatkę piechoty – w kolorze czarnym Pokrowiec o wymiarach ok. 230x200 mm wykonany jest z grubego brezentu (płótna parcianego) w kolorze czarnym. W takie pokrowce wyposażano głownie pododdziały morskiej piechoty WMF. Łopatkę piechoty wkłada się do niego, jak we wszystkich pokrowcach wz. 1955 „od dołu”. Zapięcie pokrowca jest wykonane z paska skórzanego lub paska wykonanego ze sztucznej skory. Paski są barwione na kolor czarny lub brązowy, który zapina się jak w tradycyjnym pasku na dziurki. W pokrowcach czarnych gro pasków jest w barwionych na czarno, ale spotyka się także czarne pokrowce z brązowymi paskami zapinającymi. Z tyłu czarny pokrowiec wz.1955 ma naszyte dwa parciane paski (uszy) w kolorze czarnym który służy oczywiście do przytroczenia pokrowca do pasa. Wewnątrz pokrowca wszyto także parciany pasek w czarnym, który tworzy szlufkę do przełożenia skórzanego lub skóropodobnego paska zapinającego pokrowiec. Łopatkę w pokrowcu, regulaminowo, przenosi się przytroczoną za szlufki do pasa głównego z tyłu z prawej strony.
Brezentowy pokrowiec wz. 1955 na łopatkę piechoty –z jasnego brezentu Pokrowiec wykonany identycznie jak opisywany wyżej brezentowy pokrowiec wz. 1955 wykonany z ciemnego brezentu. Łopatkę w pokrowcu, regulaminowo, przenosi się przytroczoną za szlufki do pasa głównego z tyłu z prawej strony.

Brezentowy pokrowiec wz. 1955 jest elementem polowego wyposażenia żołnierzy i sierżantów stosowanym do dzisiaj przez żołnierzy Federacji Rosyjskiej jak i przez armie krajów post sowieckich.
Pokrowiec wz. 1955 używało i używa się łącznie z pokrowcami wzorów "wojennych" których jeszcze duże ilości zalegają w wojskowych magazynach jak i z modelami nowoczesnych, współczesnych wzorów.

(foto: www.zhab.livejournal.com)

Ten zielony (pierwszy z prawej) pokrowiec wykonany jest z bawełnianego płótna namiotowego (pałatkowego) i ma naszyta ciekawa bawełniana taśmę wzmacniającą identyczną jak w paskach toreb od masek przeciwgazowych.
Pokrowiec ten jest prawdopodobnie (nikt jednoznacznie tego nie stwierdził ani nie zaprzeczył) modelem produkowanym po 1991 roku i przeznaczonym na rynek cywilny.

(foto: www.voenspec.ru)

Zdjęcia:

o ile nie zaznaczono inaczej ze zbiorów autora


Bibliografia:
1. Правила ношения военной формы - 1969
2. Правила ношения военной формы - 1974
3. Правила ношения военной формы - 1988


Opracował: Zbigniew "saperski" Ziemiński